Tập trung hoàn thành khai thác khai trường khu Nam

Từ khi được cấp phép khai thác, CISCO tập trung hoàn thành công tác đền bù GPMB 116,14 ha khai trường khu Nam (gồm 17,5 ha khai trường khu Nam, 98,64 ha các công trình phụ trợ cho khai thác khu Nam). 

Hiện Khu Nam có trữ lượng 1.459.057 tấn quặng, được khai thác từ năm 2011 đến nay, trữ lượng quặng sắt còn lại khoảng 40.000 tấn đang được tổ chức khai thác trong kế hoạch năm 2023 dự kiến kết thúc khai thác trong năm 2023. Quá trình GPMB khai thác khu Nam, CISCO hoàn thành ký hợp đồng thuê đất 17,5 ha, hoàn thành nghĩa vụ nộp tiền thuê đất hằng năm theo đúng quy định tại Hợp đồng thuê đất. Với 98,64 ha đất khu phụ trợ khai thác khu Nam bao gồm: Bãi thải, đường vận chuyển quặng, xưởng tuyển quặng, hồ lắng xử lý môi trường, CISCO đang thực hiện thủ tục để thuê đất, tuy nhiên chưa ký hợp đồng thuê đất với Sở Tài nguyên và Môi trường do việc định giá đất đang gặp vướng mắc về xác định giá đất cụ thể. Hiện CISCO đã tạm nộp 23,4 tỷ đồng tiền thuê đất theo thông báo của Cục Thuế tỉnh Cao Bằng đến hết năm 2022. Dự kiến sau khi kết thúc khai thác tại 17,5 ha khai trường khu Nam, CISCO sẽ làm thủ tục quyết toán tài nguyên và đóng cửa mỏ khu Nam để sử dụng làm bãi thải cho khu Bắc khi đi vào khai thác.

Khu Bắc là khu sản xuất chính của mỏ sắt Nà Rụa với trữ lượng 8.166.943 tấn, tuy nhiên đến nay chưa được khai thác vì dự án Khu tái định cư mỏ sắt Nà Rụa do UBND thành phố Cao Bằng là chủ đầu tư đến nay chưa hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng để bố trí cho các hộ dân có đất ở bị thu hồi khi giải phóng khai trường khu Bắc.

Để khai thác khu Bắc mỏ sắt Nà Rụa, CISCO cần tiếp tục GPMB 195,45 ha. Trong đó, giai đoạn 2024 - 2025 cần GPMB để sử dụng 47,58 ha (gồm 21,1 ha khai trường khu Bắc thuộc 2 phường Tân Giang, Hòa Chung); 16,98 ha sử dụng làm đường nối khu Nam - khu Bắc (gồm 16,31 ha thuộc phường Tân Giang và 0,67 ha thuộc phường Hòa Chung); 9,5 ha bãi thải số 3 cần GPMB xong trước năm 2025 để đầu tư khai thác khai trường khu Bắc. Giai đoạn 2026 - 2030 cần GPMB 37,56 ha (gồm 14,56 ha đất thuộc phường Tân Giang, 23 ha đất thuộc phường Hòa Chung). Giai đoạn sau năm 2030 cần GPMB 110,31 ha (chủ yếu là 26,1 ha bãi thải số 3 và 84,2 ha bãi thải số 4 phía bờ Tây suối Goòng). 

Khó khăn trong GPMB khu Bắc

Khai trường trung tâm khu Bắc mỏ sắt Nà Rụa có khoảng 75,64 ha chưa được đền bù GPMB nằm trong khu vực đông dân cư, khoảng 600 hộ cần di dời, việc bố trí tái định cư cho các hộ dân khi GPMB khai trường khu Bắc gặp nhiều khó khăn. Để phù hợp với tình hình thực tế, kế hoạch GPMB khai trường khu Bắc, CISCO dự kiến chia làm 3 đợt (đợt 1, 21,1 ha; đợt 2, 16,98 ha; đợt 3, 37,56 ha). Hiện CISCO đã đăng ký nhu cầu sử dụng đất trong năm 2023 (đợt 1, đợt 2) và chuẩn bị triển khai GPMB 38,08/75,64 ha, khoảng 202 hộ dân phải di rời. 

Trước đó, để GPMB được khu Bắc mỏ sắt Nà Rụa, ngay từ khi được cấp phép khai thác mỏ, CISCO đã triển khai dự án đầu tư Khu tái định cư (TĐC) Mỏ sắt Nà Rụa. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện gặp nhiều khó khăn. Từ tháng 8/2013, CISCO đã thực hiện xong Đồ án quy hoạch Khu TĐC Mỏ sắt Nà Rụa. Nhưng tại thời điểm năm 2018, để khớp nối đồng bộ với hạ tầng khung các đồ án quy hoạch trên địa bàn tỉnh Cao Bằng, Đồ án quy hoạch Khu TĐC mỏ sắt Nà Rụa cần điều chỉnh. Đến tháng 10/2019, Đồ án quy hoạch Khu TĐC mỏ sắt Nà Rụa, tỷ lệ 1/500 được phê duyệt, CISCO đã có cơ sở để thực hiện dự án.

Từ năm 2020, khi triển khai dự án do Luật Đất đai năm 2013, tại khoản a, Điều 85 quy định như sau "UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án TĐC trước khi thu hồi đất", theo đó CISCO không được làm chủ đầu tư dự án khu TĐC. Tháng 10/2020 UBND tỉnh đã có Công văn số 2594/UBND-KT, trong đó có nội dung giao UBND thành phố Cao Bằng làm chủ đầu tư, tổ chức triển khai đầu tư xây dựng khu TĐC. Hiện Công ty đã bàn giao hồ sơ liên quan cho UBND thành phố.

Khi được giao làm chủ đầu tư, từ tháng 4/2021, UBND Thành phố thực hiện xong báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án và trình các cơ quan của tỉnh thẩm định, phê duyệt nhưng đến ngày 5/5/2022 mới được tổ thẩm định báo cáo đề xuất chủ trương UBND tỉnh thông qua. Nguyên nhân chậm trễ là do vướng mắc về nguồn vốn thực hiện dự án chưa rõ và dự án lần đầu thực hiện tại tỉnh Cao Bằng. Ngày 25/5/2022 HĐND tỉnh Cao Bằng ra Nghị quyết số 12/NQ-HĐND về việc phê duyệt chủ trương đầu tư dự án.

Sau khi có cơ sở thực hiện, UBND thành phố Cao Bằng lập báo cáo đánh giá tác động môi trường và báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án. Ngày 30/12/2022, UBND tỉnh Cao Bằng phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường; ngày 24/2/2023 phê duyệt dự án Khu TĐC mỏ sắt Nà Rụa với tổng mức đầu tư 282,13 tỷ đồng, trong đó CISCO cần hỗ trợ tỉnh 49,1 tỷ đồng chi phí GPMB, phần còn lại 233,03 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách tỉnh.

Ngày 11/5/2023, CISCO đã hỗ trợ đợt 1 là 10 tỷ đồng vào ngân sách để triển khai thực hiện các công việc: Lập kế hoạch đền bù, GPMB khu TĐC, lập thiết kế bản vẽ thi công dự án... Ngày 7/6/2023, UBND tỉnh Cao Bằng phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu (lần 1).

Song song với việc thực hiện Dự án khu TĐC mỏ sắt Nà Rụa, CISCO đã hoàn thành việc đo đạc, lập bản đồ giải thửa 21 ha khu trung tâm khai trường khu Bắc và cắm mốc ranh giới toàn bộ khu đất theo kế hoạch sử dụng đất năm 2022 được phê duyệt tại Nghị quyết số 61/NQ-HĐND của HĐND tỉnh Cao Bằng. 

Đại hội đồng cổ đông thường niên CISCO năm 2023 đã phê duyệt phương án sản xuất, khai thác khu Bắc với chi phí dự kiến 1.142 tỷ đồng làm cơ sở CISCO triển khai thực hiện. CISCO đã thực hiện xác định diện tích rừng tại khai trường khu Bắc và lập hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất rừng đối với diện tích trên, phấn đấu rút ngắn nhất thời gian để đưa khai trường khu Bắc vào hoạt động.

Giám đốc CISCO Nguyễn Văn Phương chia sẻ: Để tháo gỡ khó khăn cho Công ty, cũng như đảm bảo an ninh, an sinh xã hội và tạo công ăn việc làm ổn định cho 763 lao động, đảm bảo hoàn thành kế hoạch sản xuất, kinh doanh 2023 và những năm tiếp theo, CISCO kiến nghị Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Tổng Công ty Khoáng sản - TKV làm việc với UBND tỉnh xem xét sớm bố trí nguồn vốn để thực hiện dự án khu TĐC mỏ sắt Nà Rụa, có giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án mục tiêu đến hết năm 2024 hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ di dời các hộ dân tại khu Bắc mỏ sắt Nà Rụa. 

Đề nghị UBND tỉnh cho phép CISCO thực hiện các bước GPMB 36,98 ha khai trường khu Bắc mỏ sắt Nà Rụa song song với việc thực hiện dự án TĐC. Cho phép UBND thành phố Cao Bằng, Trung tâm phát triển quỹ đất Thành phố ban hành thông báo thu hồi đất. Đối với GPMB 9,5 ha khu bãi thải số 3, đề nghị UBND tỉnh sớm có chủ trương, giải pháp để phê duyệt được đơn giá đất cụ thể để CISCO có thể đền bù khu đất trong năm 2023. Với các mỏ tỉnh Cao Bằng đã cấp phép cho các đơn vị khai thác quặng sắt, đề nghị tỉnh yêu cầu các doanh nghiệp bán quặng sắt nguyên khai, tinh quặng sau chế biến (Công ty sẽ mua theo giá thị trường) cho Công ty phục vụ sản xuất, hạn chế vận chuyển quặng sắt ra ngoài tỉnh.   

   Mỏ sắt Nà Rụa được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp cho Công ty cổ phần Gang thép Cao Bằng theo Giấy phép khai thác số 1271/GP-BTNMT ngày 30/6/2011. Tổng trữ lượng quặng sắt được cấp khai thác 9.626.000 tấn, thời hạn khai thác 28 năm. 
   Mỏ sắt Nà Rụa được chia thành 2 khu gồm khu Bắc, khu Nam. Khu Nam có trữ lượng 1.459.057 tấn và được khai thác từ năm 2011 đến nay, dự kiến kết thúc khai thác trong năm 2023. Khu Bắc là khu sản xuất chính của mỏ sắt Nà Rụa với trữ lượng 8.166.943 tấn, tuy nhiên đến nay chưa được khai thác.