25/03/2021
Mùa xuân hành trình đến Hạ Lang - Miền đất của những cây cổ thụ
Lượt xem: 6340
Vào một ngày giữa tháng 3 năm Tân Sửu 2021,
trong tiết trời se lạnh, Thường trực Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường tỉnh
Cao Bằng đã tổ chức chuyến công tác đi Hạ Lang để khảo sát cây cổ thụ tại một số
xã trên địa bàn huyện. Cùng đi có Ông Hoàng Đức Hiền, nguyên Giám đốc Sở Văn
hóa -Thông tin tỉnh Cao Bằng, nguyên Bí thư huyện ủy Hạ Lang, người gắn bó với
cảnh quan thiên nhiên môi trường từ rất sớm, nhất là việc gìn giữ bảo vệ cây
xanh tại quê hương ông.
Đoàn khảo sát chụp ảnh
tại gốc cây nghiến cổ thụ.
Nắm được thông
tin từ trước chúng tôi đi thẳng đến trụ sở xã Đồng Loan, một trong những địa
phương có nhiều cây cổ thụ như Nghiến, Đa, Hoa sữa...còn tồn tại đến ngày nay.
Được các đồng chí Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã tiếp và trao đổi công việc với
chúng tôi về công tác bảo vệ gìn giữ cây xanh, cộng đồng dân cư địa phương rất
mong muốn các cấp có thẩm quyền công nhận những cây cổ thụ ở quê mình thành cây
di sản Việt Nam, nhằm góp phần khai thác tiềm năng du lịch của huyện thông qua
việc bảo tồn các di tích văn hóa, lịch sử, bảo tồn đa dạng sinh học.
Vì thời gian
có hạn đoàn chúng tôi chỉ nghiên cứu, khảo sát những cây cổ thụ có khả năng đạt tiêu chí cây
DSVN, đồng thời là những cây có giá trị văn hóa, lịch sử, môi trường nằm ở địa
điểm tương đối thuận lợi về giao thông, có thể kết hợp khai thác các di tích
văn hóa đã được xếp hạng phục vụ du
khách tham quan tạo thành tuyến du lịch liên thông các huyện miền đông Trùng Khánh -
Hạ Lang.
Xã Đồng Loan hiện có 2 cây Nghiến
cổ thụ, tuổi thọ từ 500-700 năm, đường kính thân từ 1,7-2,5m còn rất xanh tốt.
Đó là cây nghiến Kéo Tó (nay là xóm Đồng Tâm) mọc trên sườn núi thấp, gần đường
Quốc lộ 4A đoạn qua xã Đồng Loan và cây Nghiến xóm Lũng Rum, cách động Dơi, Di
tích Lịch sử văn hóa cấp Quốc gia khoảng 400m. Đây là 2 cây Nghiến cổ thụ còn
sót lại do được người dân trong làng cùng bảo vệ đến ngày nay. Cũng nằm trên Quốc
Lộ 4A còn có cây Hoa Sữa cổ thụ ngay đầu làng Bản Thuộc có tuổi cây khoảng
300 - 400 năm, chu vi thân 5,10m. Cụ Hoảng Tân Tiến năm nay 90 tuổi cán bộ tiền
khởi nghĩa của tỉnh vẫn còn minh mẫn kể lại: “Thời ông nội tôi khi còn sống kể
lại cây hoa sữa này đã to lớn như bây giờ”. Người dân nơi đây đã kiên quyết bảo vệ
mặc dù khi mở rộng nâng cấp Quốc lộ 4A Ban QLDA Bộ GTVT đã định chặt hạ cây này
để nắn đường.
Tiếp tục hành trình đến xã Lý Quốc khảo
sát cây cổ thụ, mặc dù vào ngày cuối tuần nhưng các đồng chí Lãnh đạo UBND xã vẫn
còn làm việc nghiêm túc. Đồng chí Chủ tịch rất hoan nghênh đoàn đến địa phương
khảo sát cây cổ thụ, đã cử đồng chí PCT và 01 cán bộ văn hóa xã đi cùng đoàn đi
thẳng đến Bản Khoòng cách Trung tâm xã khoảng 9km hướng ra biên giới. Tại đây
được người dân giới thiệu còn khá nhiều cây Sấu cổ thụ trong khu rừng đầu làng.
Chúng tôi lại đến tận gốc từng cây cổ thụ để đo đạc, chụp ảnh, lấy thông tin về
những cây Sấu cổ thụ có tuổi cây hàng trăm năm to cao sừng sững cành lá xanh tốt
vẫn cho quả thường niên. Những cây sấu cổ thụ Bản Khoòng còn lại khoảng 6 cây đều
cùng số đo như những cây cổ thụ vừa khảo sát ở xã Đồng Loan, đều có sự kiên quyết bảo vệ môi trường thiên nhiên của
người dân nên nó vẫn còn tồn tại đến ngày nay. Vì vậy chính quyền và người dân
địa phương rất mong được công nhận, cắm bia cây DSVN để tiếp tục bảo tồn lâu
dài cho các thế hệ mai sau.
Mới đi qua khảo
sát cây cổ thụ tại 02 xã, có thể chưa hết nhưng chúng tôi cảm nhận thấy Hạ Lang
là huyện có nhiều cây cổ thụ, cây cổ thụ đầu tiên được công nhận cây DSVN vào
năm 2013 là cây Nghiến xã Kim Loan tuổi thọ hàng nghìn năm, 7 người ôm không xuể.
Hạ Lang cũng là huyện nhiều cây cổ thụ có giá trị bị chặt hạ nhiều nhất vào những
năm 1980 khi chiến sự biên giới Việt -Trung vừa chấm dứt đời sống kinh tế đồng
bào vùng giáp biên gặp muôn vàn khó khăn. Những năm gần đây 4 cây Dã hương cổ
thụ trồng từ thời Pháp tại thị trấn Thanh Nhật cũng bị chặt hạ vì những lợi ích
nho nhỏ. Hơn lúc nào hết lãnh đạo huyện,
các cấp các ngành cần có kế hoạch tuyên truyền về công tác bảo tồn thiên nhiên, bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học trước hết là các cây cổ thụ quý hiếm
còn lại.
Hy vọng Hạ
Lang sẽ có những hạt nhân lãnh đạo tâm huyết như bác Hiền, bác Tân Tiến cùng
các thế hệ lãnh đạo trẻ và cộng đồng dân cư đã bảo vệ tốt những cây cổ thụ quê
hương, quan tâm hơn nữa đến công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, để
địa phương có nhiều cây DSVN tiếp tục được công nhận trong tương lai./.
Tác giả: Đinh Ngọc Hải - Chủ tịch Hội BVTN&MT Cao Bằng