Thời điểm cây trồng bắt đầu bén rễ và phát triển là lúc người dân sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để bảo vệ cây trồng.

Theo Phòng Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi, do tác động của biến đổi khí hậu, thời tiết diễn biến bất thường cộng với vấn đề thâm canh, tăng vụ làm cho tình hình dịch bệnh gây hại trên cây trồng diễn ra khá phức tạp. Trong những tháng tới, dự kiến tình hình dịch hại trên vụ xuân năm 2022 sẽ có chiều hướng tăng mạnh, đặc biệt trên những cây trồng chủ đạo, như: ốc bươu vàng, rầy nâu, rầy lưng trắng phát sinh và gây hại từ đầu tháng 4, hại mạnh từ giữa tháng 5 đến cuối tháng 6 trên diện rộng, mật độ cao…

Trên những cánh đồng tại huyện Hòa An, thời điểm này hầu hết người dân đã hoàn thành gieo cấy vụ mùa, lúa đang bắt đầu bén rễ và phát triển, đây cũng là lúc người dân sử dụng thuốc BVTV để bảo vệ cây trồng. Ông Nông Văn Kỳ, xã Hồng Nam (Hòa An) chia sẻ: Từ trước đến nay, khi cây trồng như lúa, ngô, rau màu… có hiện tượng sâu bệnh, tôi đều mua thuốc BVTV về phun để đảm bảo năng suất. Mặc dù thuốc BVTV có hại cho sức khỏe con người và môi trường xung quanh nhưng vẫn phải sử dụng để trừ sâu bệnh hại.

Hiện nay, việc sử dụng thuốc BVTV của người dân còn nhiều bất cập, chưa tuân thủ theo nguyên tắc “4 đúng” (đúng thuốc, đúng liều lượng nồng độ, đúng cách, đúng lúc) mà phần lớn mới chú trọng đến vấn đề công dụng của thuốc.

Cùng với việc lạm dụng thuốc, phun thuốc không đúng liều lượng, chủng loại…, tình trạng bà con vứt bao bì sản phẩm ngay bên bờ suối, bờ ruộng diễn ra khá phổ biến dẫn đến nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước và môi trường xung quanh. Ngoài ra, hầu hết nông dân khi phun thuốc còn xem nhẹ việc bảo hộ lao động, không sử dụng kính, găng tay, ủng hoặc phun thuốc vào thời điểm nắng nóng gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Trước thực trạng trên, Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp hướng dẫn nông dân, các đại lý bán thuốc BVTV các biện pháp kỹ thuật khi sử dụng thuốc BVTV. Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng về chuyên môn phân bón, thuốc BVTV, tuyên truyền Thông tư Liên tịch số 05/2016/TTLT-BNNPTNT-BTNMT ngày 16/5/2016 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn việc thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng...

Do thói quen lâu năm, một số người dân thường bỏ luôn các bao bì, vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật ở đồng ruộng hoặc sông, suối.

Trưởng Phòng Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi Đoàn Thị Thuấn cho biết: Năm 2021, toàn tỉnh sử dụng khoảng 77,3 tấn thuốc BVTV các loại, hiện đang sử dụng 192 bể chứa bao gói thuốc BVTV. Tại các địa phương được trang bị bể chứa bao gói thuốc BVTV, người dân cũng có ý thức thu gom và cho vào bể; các địa phương còn lại chủ yếu người dân tự thu gom và đốt tiêu hủy. Tuy nhiên, số lượng bể chứa bao gói thuốc BVTV còn quá ít so với nhu cầu thực tế, cùng với việc bố trí kinh phí để xây bể chứa, kinh phí thực hiện việc tiêu hủy bao gói thuốc BVTV sau sử dụng gặp nhiều khó khăn.

Hầu hết, thuốc BVTV đều gây độc hại cho con người và gia súc, làm ô nhiễm môi trường, diệt cả côn trùng và vi sinh vật có ích. Nếu như người dân lạm dụng thuốc BVTV lâu dài sẽ đem lại nhiều hệ lụy xấu, tiêu cực. Đặc biệt, việc dùng thuốc không đúng kỹ thuật, liều lượng sẽ nhanh chóng tạo nên tính kháng thuốc của sâu bệnh, từ đó, phun thuốc không đạt hiệu quả cao; dùng quá liều thuốc BVTV cũng để lại dư lượng độc hại trên nông sản. Vì vậy, người dân chỉ sử dụng thuốc BVTV khi thực sự cần thiết và đúng liều lượng theo chỉ dẫn.